Manhunt 2: Κυνηγητό τέλος. Μαζέψτε τα αίματα

Ή, γιατί η βιομηχανία των videogames βρίσκεται ακόμα σε νηπιακή ηλικία

Ή, γιατί η βιομηχανία των videogames βρίσκεται ακόμα σε νηπιακή ηλικία

Βία. Ανοίγεις την τηλεόραση και σε πλημμυρίζει. Ακούς το ραδιόφωνο και σε κατακλύζει. Παρακολουθείς μια ταινία και σε υπνωτίζει. Χιλιάδες φωνές μπλεγμένες σε ένα παιχνίδι προβολής φέρνουν τη βία στο σπίτι μας. Διαμελισμένοι άνθρωποι κείτονται στον τηλεοπτικό μας δρόμο γύρω στις 8.30 κάθε βράδυ, πεθαίνουν σαν ζώα μπροστά στις κάμερες καθώς προσπαθούν να σωθούν, ενώ παράλληλα το τέλος τους -λίγο λίγο- μεταμορφώνεται σε μήλο της έριδος για όσους επιδιώκουν να επιτύχουν λίγη παραπάνω θεαματικότητα.

Προδότες διαφημίζονται, κλέφτες πολιτικοί θεοποιούνται, αστυνομικοί που σκοτώνουν εκθειάζονται για τα εθνικά τους φρονήματα και άλλες πολλές, αδιανόητες καταστάσεις λαμβάνουν χώρα μπροστά στα μάτια μας κάθε στιγμή, κάθε δευτερόλεπτο. Μπορείς να ανοίξεις το Ιnternet και να παρακολουθήσεις σκληρό πορνό ή video με τον αποκεφαλισμό αιχμαλώτων από την Al-Qaeda. Μπορείς να δεις ταινίες σαν το Hostel και το SAW στον κινηματογράφο (για να αναφέρουμε μερικά πρόσφατα παραδείγματα) ή να παρακολουθήσεις 40 λεπτά να σκίζεται το δέρμα του Ιησού από τα μαστίγια στην σκληροπυρηνική ταινία του Mel Gibson «Τα Πάθη του Χριστού». Μπορείς να τα κάνεις όλα αυτά εσύ που διαβάζεις αυτές τις γραμμές. Αν είσαι ενήλικας ελεύθερα αν δεν είσαι λιγότερο ελεύθερα (και περισσότερο παράνομα).  Παρόλα αυτά, αν είσαι ενήλικας δεν μπορείς να παίξεις Manhunt 2, μιας και ο τίτλος της Rockstar απαγορεύθηκε δια ροπάλου από τις αρμόδιες επιτροπές.

O αμφιλεγόμενος τίτλος έπεσε κάτω από το μεγεθυντικό φακό της BBFC στην Αγγλία  και απαγορεύτηκε (!), ενώ έλαβε ηλικιακή ταξινόμηση «AO» (Adults Only) στην Αμερική από την ESRB, αποτρέποντας έτσι ουσιαστικά την κυκλοφορία του μιας και η Sony με την Nintendo δεν δέχονται οι κονσόλες τους να γίνουν το σπίτι τίτλων με το «τρομακτικό» ‘AO’ σύμβολο στο εξώφυλλο τους. Με συνοπτικές διαδικασίες, δίχως ιδιαίτερες φανφάρες, ο τίτλος θεωρήθηκε ακατάλληλος να κυκλοφορήσει στην μεγαλύτερη αγορά του κόσμου για videogames αλλά και στην αντίστοιχη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αγορά. Και έπεται συνέχεια.

Τι μπορεί να σημαίνει αυτό όταν ο τελευταίος τίτλος που είχε λογοκριθεί στις δύο αυτές αγορές ήταν το Carmageddon (Αγγλία) και το The Guy Game (Αμερική); Τι μπορεί να σημαίνει όταν το πρώτο Manhunt είχε απαγορευθεί μόνο στην Γερμανία και μόλις μετά από 6 μήνες στην πιο αυστηρή χώρα σε τέτοια θέματα, Αυστραλία; Τι μπορεί να σημαίνει όταν η βιομηχανία των videogames παράγει ένα προϊόν που απαγορεύεται να τεθεί σε μαζική κατανάλωση; Όλα αυτά μπορούν να σημαίνουν πολλά, πολλά που δυστυχώς ή ευτυχώς είναι εύκολο να διαστρεβλωθούν και να παρεξηγηθούν. Για αρχή, κανένας δεν πρέπει να αμφισβητήσει την βιαιότητα του τίτλου ή τη σαδιστική μορφή των θανάτων που εμπεριέχει.

Κανένας δεν πρέπει να αψηφήσει την αρρωστημένη αισθητική του και τους παραμορφωμένους ψυχικά χαρακτήρες, τους σαδομαζοχιστικούς χώρους, τα άσυλα και, εν γένει, την τάση του τίτλου να σοκάρει. Αυτά όμως είναι στοιχεία για τα οποία ο τίτλος πρέπει λάβει το 18+ στο εξώφυλλό του καθώς και τις άλλες σημάνσεις περί βίας που υποχρεούται να έχει. Δεν είναι στοιχεία για τα οποία μπορεί να απαγορευθεί, είναι στοιχεία που αφορούν ενήλικες, ακριβώς όπως συναντάμε και στον κινηματογράφο.

Η απόφαση να απαγορευθεί μοιάζει περισσότερο σαν μια αντίδραση των αρμόδιων αρχών να επιδείξουν στους εκάστοτε κατηγόρους της βιομηχανίας πως υπάρχει αστυνόμευση στα videogames, πως δεν είναι ένα ξέφραγο αμπέλι. Από την άλλη, έχοντας περάσει μια δεκαετία από τότε που το Carmageddon αποσύρθηκε από τα ράφια των καταστημάτων ή προσπάθησε να αλλάξει τους ανθρωπόμορφους χαρακτήρες σε ζόμπι για να του επιτραπεί η κυκλοφορία, θα περίμενε κάποιος να έχουν ληφθεί κάποια μέτρα για να μην φτάσουμε ξανά σε αυτό το σημείο. Είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα όμως. Οι όποιες νομοθεσίες και πρακτικές που έχουν εμφανιστεί αυτά τα χρόνια για την προστασία των ανηλίκων από τέτοιους τίτλους είναι -κυρίως- κυβερνητικά βήματα και όχι θεσμικά.  Για παράδειγμα, στη Γερμανία το κράτος απαγορεύει τη διαφήμιση τέτοιων τίτλων ή κάνει κάποιες αισθητικές παρεμβάσεις σε τέτοια προϊόντα. Μόνο όταν όλα αυτά δεν είναι αρκετά φτάνει στο σημείο απαγόρευσης, που στην πραγματικότητα λειτουργεί ως μια μέθοδος κατάσχεσης.

Στην Αυστραλία, την αυστηρότερη χώρα όσον αφορά στα videogames δεν υφίσταται αυτό που εννοούμε ως «18+» παρά μόνο για τις κινηματογραφικές ταινίες. Τα videogames μπορούν να πάρουν το σύμβολο του «15+» και να κυκλοφορήσουν με μερικές αλλαγές (όταν είναι αυστηρά για ενήλικες) και μόνο όταν και αυτό το μέτρο δεν είναι αρκετό απαγορεύονται. Αυτά τα βήματα όμως είναι κυβερνητικές πρωτοβουλίες. Ποια είναι η συμμετοχή της ESA σε όλα αυτά ή της ELSPA; Που είναι οι δικές τους παράμετροι, οι δικοί τους άνθρωποι μέσα σε αυτές τις επιτροπές, ικανοί να κρίνουν τα videogames με πιο ειδικό μάτι; Πουθενά. Και αυτό είναι ένα από τα σφάλματα της βιομηχανίας, μια ολιγωρία που πλήττει την εικόνα της.

Από την άλλη, η απαγόρευση του Manhunt 2 αποκαλύπτει και ένα ακόμη πρόβλημα: Την αδυναμία των κρατικών μηχανισμών να ελέγξουν τι φτάνει στα χέρια των ανηλίκων και τι όχι. Η απαγορευτική αυτή απόφαση δεν αντικατοπτρίζει πρωτίστως το φόβο μήπως ο τίτλος επηρεάσει τους ενήλικες αλλά μήπως, μέσω των καναλιών διανομής, φτάσει στα χέρια των ανηλίκων. Επειδή ο έλεγχος και η νομοθεσία που αφορούν τη διαθεσιμότητα ακατάλληλου περιεχόμενου σε ανηλίκους δε λειτουργεί ικανοποιητικά, το μόνο που μένει είναι μια συνολική και χοντροκομμένη απαγόρευση που ξεγυμνώνει (και δεν ενδυναμώνει) την αδυναμία αυτών των κριτικών επιτροπών περιεχόμενου. Όταν, όμως, ταινίες και βιβλία πολύ χειρότερα από τον τίτλο της Rockstar είναι ελεύθερα προς απόλαυση, αναρωτιέται κάποιος αν η βιομηχανία, παρά την σχετική της ωριμότητα, έχει αποτινάξει την «παιδική» εικόνα από πάνω της: Είναι τα videogames ακόμα για παιδιά;

Σίγουρα όχι. Είναι το Manhunt 2 ικανό να επηρεάσει τα μυαλά των ανθρώπων και να απαγορευτεί, να μπει δηλαδή στη λίστα έργων Τέχνης όπως το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» του Stanley Κubrick, που ούτως ή άλλως μετά από μερικά χρόνια αναγνωρίστηκε σαν μια από τις κορυφαίες ταινίες του προηγούμενου αιώνα; Να περιμένουμε κι εμείς το Manhunt 2 να αποκτήσει τέτοιου είδους αναγνώριση μετά από καιρό; Η απάντηση είναι όχι. Και είναι όχι διότι ο τίτλος της Rockstar αντιμετωπίστηκε ως ένα επιβλαβές παιχνίδι ικανό να επηρεάσει αρνητικά μικρούς και μεγάλους και όχι ως ο τρόπος έκφρασης ενός δημιουργού. Ποιος ο λόγος ύπαρξης της βιομηχανίας των videogames αν δεν έχει την δυνατότητα να προσφέρει κάτι παραπάνω από χρωματιστούς κόσμους ή σκοτεινά μπουντρούμια; Ποια επιτροπή έχει το δικαίωμα να απαγορεύει στους ενήλικες να επιλέξουν τη διασκέδασή τους και ποια εν τέλει είναι η λογική του «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά;»

Το Manhunt 2 είναι ένας τίτλος που σκοπό έχει να προκαλέσει, να δώσει κάτι διαφορετικό, να τρομάξει και να επηρεάσει. Είναι καιρός να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι ιθύνοντες και να αλλάξουν τον τρόπο που παρακολουθούν και ορίζουν πως και τι φτάνει στα χέρια των ανηλίκων και όχι να καταλήγουν σε αποφάσεις που θυμίζουν ωμή βία.

Ούτως ή άλλως, ένα παιχνίδι είναι, προς τι ο πανικός;
 

Ηλίας Παππάς

{nomultithumb}